Tam 50 sene önce, 1964’te vana üretmek amacıyla kurulan ancak dönemin şartları gereği hiç vana üretmeyen Vansan, ülkemizde enerji tasarruflu pompaları üretmeye başlar. Dünyada tüketilen enerjinin yüzde 20’sinin pompalar tarafından harcandığı göz önüne alındığında, Türk sanayine ve ekonomisine yaptığı katkılardan dolayı ayakta alkışlanması gereken firmanın kurucusu Özden Ertöz, iş hayatına yurtdışında atılır. Finlandiya’da sürdürdüğü ‘pompa araştırma mühendisliği’ görevini noktalayarak, kendi ülkesinde kendi firmasını kuran Ertöz, yenilikçi ve öncü bakış açısıyla her geçen gün gelişir ve Türkiye ekonomisine ciddi katkı sağlayan üretimlere imza atan bir şirket olma özelliği kazanır. Ertöz, başarısını her alana yaymaktan da geri kalmaz, birikimlerinin gelecek nesillere örnek olmasını isteyen akademi camiası, kendisini üniversiteye davet eder. Başarılı sanayici Özden Ertöz, oğlunun makine mühendisliği eğitimini aldığı üniversitede geleceğin mühendislerine de ders verir. İşte ders çıkartılması gereken bir başarı hikayesi ve Vansan’ın 50 yıllık öyküsü…
1960’lı yıllar… Türkiye’de okur-yazar oranının yükseltilmeye çalışıldığı, doktorun, öğretmenin, mühendisin parmakla gösterildiği dönemler. İşte o yıllarda İstanbul Teknik Üniversitesi’nde kıvrak zekası ve çalışma azmi ile herkese örnek olan genç delikanlı üniversiteyi dereceyle bitirmesinin ardından yurtdışında çalışma programı ile Finlandiya’ya gider. Finlandiya’nın önde gelen bir pompa fabrikasında pompa araştırma mühendisi olarak göreve başlayan Ertöz, kendi memleketinde kendi firmasını kurmaya karar vererek İzmir’e kesin dönüş yapar. Firmasını vana üretmek amacıyla kuran Ertöz, vana (van) sanayi (san) anlamına gelen ‘Vansan’ adını verdiği firmasında hiç vana imal etmez. Alsancak Stadı’nın arka tarafında 100-150 metrekarelik bir atölyede, 5-6 kişilik ekibi ile pompa üretimine başlayan Ertöz, 1980’li yılların başında Çınarlı’da 300 metrekarelik yeni işletmesine geçer. Yıllarla birlikte iş hacmi de ilerleyen Ertöz, 1996 yılında İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi’ndeki yerine taşınır. 1960’larda başlayan hikaye, bugün dünya markası olma yolunda ilerleyen dev bir kuruluşun başarılarına şahit olur.
Hayatın her alanında oğla verilen ders
Birbirinden başarılı üretimlere imza atarak Türkiye’de pompa denilince akla gelen ilk isimler arasında yer alan Vansan’ın Genel Müdürü Can Ertöz’den hikayenin devamını dinliyoruz.
“Bu sene İAOSB’de ikinci fabrikamıza geçeceğiz. Ocak ayında taşınacağımız fabrikamızla birlikte toplam 22 bin metrekare alanda üretim yapıyor olacağız. Özden bey ilk yola çıktığında firmasındaki tek mühendis kendisiymiş, bugün yaklaşık 28’i mühendis olmak üzere toplam 310 kişilik ekibimizle üretimlerimizi sürdürüyoruz.”
1994 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi’nin ilerleyen yıllarda da Ege Üniversitesi’nin, öğrencileriyle bilgi ve deneyimlerini paylaşması için Ar-Ge kökenli Özden Ertöz’ü davet ettiğini bildiren Can Ertöz, Hidrolik Makinaları dersini okutan Özden Bey’in öğrencilerinden birisinin de kendisi olduğunu söyledi. Özden Ertöz’ün derslerinde başarılı olan öğrencilerin Vansan’ın Ar-Ge biriminde çalışmalarına olanak sunduğunu bildiren Can Ertöz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ar-Ge birimimizle birlikte tasarımla ilgili bir takım yazılımlar yaptık. O yazılımlarla bir program geliştirdik ve daha sonra tasarım faaliyetlerimizi büyüterek devam ettik. Bugün Ar-Ge bölümümüzde; kalıp ve model ailesi ile tasarım ekibini topladığımız zaman 28-30 kişilik bir ekip hizmet veriyor. Özden Bey, Ar-Ge çalışanı yetiştirir. Firmamızda Özden Bey’in yetiştirdiği, tek başına tasarım yapabilen dört tane Ar-Ge mühendisimiz var. Yıllık ciromuzun yüzde 3’ünü Ar-Ge’ye ayırıyoruz. Bu rakamın ilerleyen yıllarda yükselmesini planlıyoruz.”
Özden Ertöz’den aldıkları bir diğer dersin kalite kültürü üzerine olduğunu vurgulayan Can Ertöz, yaşadığı ilginç bir anekdotu bizlerle paylaşıyor:
“Geçtiğimiz günlerde tam olarak görevimin tanımlamasını soran birisine; ‘Firmanın orkestra şefiyim. Farklı farklı bölümler var ve ben tüm bu birimleri bir arada ahenkle işletmeye çalışıyorum’ dedim. Bu yanıtımın üzerine ‘Özden Beyin görevini sordular. Ben de şu yanıtı verdim; ‘Ben, Özden Bey’in yazdığı senfoniyi çalıyorum.”
Vansan adım adım liderliğe oynuyor
Dünyada tüketilen enerjinin yüzde 20’sinin pompalar tarafından tüketildiğine dikkat çeken Can Ertöz, bu bağlamda Vansan’ın Türkiye’ye kazandırdığı en önemli şeyin, enerji verimliliği sağlayan ve dayanıklı pompalar olduğunu söyledi.
Üretim yelpazelerini oluşturan dalgıç pompalar ve bunların elektrik motorları, dik milli in-line pompalar, düşey milli türbin pompaları, hidroforlar ve yangınla mücadele sistemleri ile Türkiye’de pompa sektöründe lider firmalar arasında yer aldıklarını bildiren Ertöz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Şuan için Türkiye’de dalgıç pompa ve elektrik motoru işinde pazarın yüzde 55’ini elimizde tutuyoruz. Türkiye’de düşey milli pompa üretiminde büyük projelere imza atan iki firmadan birisiyiz. Bunun yanı sıra dalgıç pompa elektrik motoru üretiminde Avrupa’da ikinciyiz. Şimdi yeni bir yatırımımız var. Bu yatırımdan sonra 2016’da kesinlikle Avrupa’da en çok motor üreten firma olacağımızı öngörüyoruz. Dalgıç pompa üretiminde şuan Avrupa’da üçüncüyüz. Gelecek sene ikinci olmayı hedefliyoruz. Toplam 62 ülkeye ihracatımız var. Ciromuzun yüzde 50-55’i ihracattan geliyor. Avrupa’nın en büyük kapasiteli 7-8 test laboratuarından bir tanesi bizim fabrikada bulunuyor. Ayrıca portföyümüze yeni ürünler de ekliyoruz. Şuan yeni bir elektrik motoru yapıyoruz. Yeni ürettiğimiz motoru dünyada imal eden dördüncü firma olacağız. Söz konusu elektrik motoru konusunda özellikle Amerika kıtasında iyi bir pazar bekliyoruz.”
Kaliteli ve tasarruflu ürünlerinin tanıtımı ve geliştirilmesi için sürekli dünyayı dolaştıklarını bildiren Ertöz, 2014 yılında 9 uluslararası fuara katıldıklarını söyledi. Dünyanın çeşitli bölgelerinde konumlanan Vansan çalışanları ile birlikte yeni pazarlar araştırarak iletişim kurduklarını ifade eden Ertöz, 50 yıl önce kurulan firmanın emin adımlarla ilerleyerek dünyada sektöre adını yazdıran markalar arasında yer alacağına inandıklarını sözlerine ekledi.